Μια κριτική παρουσίαση από τον Δημήτρη Αργασταρά
Τα
τελευταία χρόνια παρατηρείται μια σημαντική αλλαγή όσον αφορά την αναγνώριση
και την έκδοση έργων της φανταστικής λογοτεχνίας στην χώρα μας. Οι μεγάλες
επιτυχίες κινηματογραφικών μεταφορών («Άρχοντας των Δακτυλιδιών», «Χάρρυ
Πότερ», κ.α.) και η τεράστια δυναμική που ανέπτυξαν κάποια παγκόσμια Best
Sellers (όπως τα βιβλία της Rowling, του Dan Brown, κ.α.) φαίνεται πως
συνέβαλλαν καθοριστικά προς αυτήν την κατεύθυνση. Ως αποτέλεσμα, όλο και
περισσότεροι Έλληνες συγγραφείς αποφασίζουν να δοκιμάσουν την τύχη των γραπτών
τους προς τα έξω κι όλο περισσότεροι εκδοτικοί οίκοι αρχίζουν να εμπιστεύονται
έργα του αγαπημένου μας λογοτεχνικού πεδίου.
Ο Νίκος Βλαντής είναι ένας από τους πρώτους ανθρώπους του «χώρου» που
υποστήριξε με αταλάντευτη βεβαιότητα ότι κάτι έχει αρχίσει να αλλάζει προς το
καλύτερο για την ελληνική φανταστική λογοτεχνία και ότι τα πρώτα δείγματα αυτής
της αλλαγής θα γίνονταν ορατά στο άμεσο μέλλον. Ως πρώτη επιβεβαίωση της άποψης
του Νίκου ήρθε η επιλογή των εκδόσεων «Κέδρος» (ενός εκ των μεγαλυτέρων
εκδοτικών οργανισμών της Ελλάδος), να στρέψουν την προσοχή τους στο ελληνικό
δυναμικό των λογοτεχνών του φανταστικού. Μια επιλογή την οποία επιβεβαίωσε κι ο
υπεύθυνος του γραφείου τύπου των εκδόσεων, Θανάσης Μήνας, σε πρόσφατη συνάντησή
που είχε με τον πρόεδρο της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ. Σταμάτη Μαμούτο.
Μια ευτυχής περίπτωση επιλογής, λοιπόν, Ελληνίδας συγγραφέως φανταστικής
λογοτεχνίας αποτελεί εκείνη της πρωτοεμφανιζόμενης Ελίζας Πολιτσοπούλου και του
βιβλίου της που φέρει τον τίτλο ‘‘Σμαράγδια με Ασήμι’’. Πρόκειται για τον πρώτο
τόμο μιας εφταλογίας με τον γενικότερο τίτλο ‘‘Ουροβόρος Κρίνος’’ (όπου
‘‘Κρίνος’’ ονομάζεται από τη συγγραφέα ο πλήρης μεταμορφωμένος λυκάνθρωπος – μια
όντως παράξενη ονομασία – λόγω της βίαιης μετατροπής). Είχα την ευκαιρία να διαβάσω το συγκεκριμένο βιβλίο πριν από λίγες ημέρες και οι
εντυπώσεις που μου άφησε ήταν γενικά πολύ θετικές, οπότε θα δοκιμάσω παρακάτω
μια μικρή παρουσίασή του.
Η
Μόριγκαν Κρόου είναι μία νεαρή Κέλτισα, με μακριά κόκκινα μαλλιά και
εντυπωσιακά, στο χρώμα του σμαραγδιού, μάτια, με ασημένιες αποχρώσεις, που ζει
μόνη της στην προγονική της έπαυλη μέσα σε ένα δάσος. Την μεγάλωσε η γιαγιά
της, μέχρι που χάθηκε ξαφνικά και δεν την ξαναείδε (αργότερα μαθαίνουμε πως
στην πραγματικότητα ήταν το πνεύμα της γιαγιάς της εκείνο που την ανέθρεψε).
Μια μέρα η Μόριγκαν γνωρίζει την Ελεονόρα, μια σχεδόν συνομήλική της κοπέλα, η
οποία όμως πάσχει από τον επιδημικό ιό R.i.P. που μαστίζει την ανθρωπότητα.
Λόγω της αρρώστιάς της, η Ελεονόρα απομακρύνεται από τους γονείς της και τελικά
πηγαίνει να ζήσει μαζί με την περίεργη φίλη της. Στην παρέα προστίθεται κι ο
Πάτρικ, ένας ορφανός λυκάνθρωπος, που ζει επίσης στο δάσος. Τα τρία παιδιά περνούν
τις μέρες τους μαζί, κάνοντας εκδρομές, κατασκηνώνοντας στο δάσος και παίζοντας
παιχνίδια. Όμως, ενώ ανάμεσα στην Ελεονόρα και τον Πάτρικ αρχίζει να
αναπτύσσεται ένα αμήχανο φλερτ, η Μόριγκαν συναντά περίεργα σημάδια, βλέπει
ανεξήγητα οράματα, και τελικά πέφτει άρρωστη μετά από ένα σοκ που φαίνεται να
προκαλεί μια μυστηριώδης εισβολή στο σπίτι της. Παρόλο που ο γιατρός που
επισκέπτονται τους συστήνει την ευθανασία ως μόνη διέξοδο για να μην υποφέρει
το νεαρό κορίτσι, η Μόριγκαν δείχνει να είναι πιο σίγουρη για τον εαυτό της.
Και πράγματι, με την επιστροφή τους στο σπίτι, οι τρεις νέοι θα αρχίσουν να
ανακαλύπτουν την περίεργη φύση τους, θα σκοτώσουν τον πρώτο τους Δαίμονα, και η
Μόριγκαν θα ελευθερώσει ένα αρχαίο βαμπίρ, που βρισκόταν σε λήθαργο στο υπόγειο
του σπιτιού της και ο οποίος θα γίνει ο προσωπικός της δάσκαλος. Τελικά, όλες
τις αναπάντεχες ανακαλύψεις και τα ερωτηματικά των ηρώων θα έρθει να βάλει σε
κάποια τάξη ο δρ. Τζων Ντι, που θα τους προτείνει να τον ακολουθήσουν στην
σχολή του, το Μυστικό Σχολείο της Γνώσης, όπου θα μπορέσουν να μάθουν
περισσότερα για τις ικανότητές τους και την περίεργη φύση του κόσμου που
ξεδιπλώνεται μπροστά τους. Κι έτσι η ζωή των τριών ηρώων θα αλλάξει
ολοκληρωτικά. Μέσα από τα μαθήματά τους, την συναναστροφή με τους άλλοτε
μυστηριώδεις κι άλλοτε γοητευτικούς καθηγητές τους, την γνωριμία με ένα τάγμα
λυκανθρώπων και βρικολάκων που φαίνεται να έχει σκοτεινές προθέσεις, και την
σταδιακή ανακάλυψη της περίεργης φύσης τους, θα μπλέξουν σε διάφορες
περιπέτειες, θα κληθούν να δώσουν πολλές μάχες, και κυρίως να διατηρήσουν την
φιλία τους σε ένα σκοτεινό Λονδίνο με σύγχρονες (όσον αφορά στους ανθρώπους)
και fantasy/μεσαιωνικές (όσον αφορά στα απέθαντα πλάσματα) αποχρώσεις…
Το βιβλίο της Πολιτσοπούλου, παρόλο που αποτελεί το πρώτο εκδοθέν δείγμα γραφής
μιας νεαρότατης συγγραφέως, είναι καλογραμμένο, με αφήγηση που
κερδίζει το ενδιαφέρον του αναγνώστη, συνδυάζοντας την συναρπαστική γραφή με
τις γρήγορες εικόνες που διαδέχονται η μία την άλλη και με
τα συνεχή ευρήματα και τις ανατροπές. Σε ορισμένα σημεία, μάλιστα, όπου κάποιοι
δευτερεύοντες χαρακτήρες μας αφηγούνται στοιχεία της δικής τους ιστορίας, η
συγγραφέας περνάει με ευχέρεια από το ένα στυλ γραφής σε ένα άλλο, από την
κύρια φωνή της αφήγησης σε μια άλλη φωνή, συμβάλλοντας ακόμη περισσότερο στην
απόλαυση του αναγνώστη.
Ωστόσο,
αν θα έπρεπε να αναζητήσουμε κάποιες αδυναμίες αυτές θα τις εντοπίζαμε κυρίως
σε κάποια ελαφρότητα με την οποία χρωματίζονται οι κεντρικοί ήρωες, δίνοντας
εκείνη την στιγμή την αίσθηση πως το βιβλίο απευθύνεται σε μικρότερους
αναγνώστες. Άλλωστε, δεν θα ήταν δύσκολο να εντοπίσουμε τις ομοιότητες μεταξύ
του ‘‘Σμαράγδια με Ασήμι’’ και του ‘‘Χάρρυ Πότερ’’ (οι τρεις νεαροί μαθητές, το
ερωτικό παιχνίδι ανάμεσα στους δύο, τα μαθήματα στην σχολή, κι η εμφάνιση ενός
καθηγητή που περιβάλλεται με σκοτεινά χρώματα), στοιχεία που δείχνουν πως η
Πολιτσοπούλου ‘‘πάτησε’’ συνειδητά πάνω στο διεθνές best seller. Επιπλέον, η
ερωτική σχέση ανάμεσα στην κεντρική ηρωίδα και τον βρικόλακα καθηγητή της
μοιάζει να απηχεί τον ρομαντικό συναισθηματισμό της Στέφανι Μέγιερ, της
συγγραφέας της saga του Λυκόφωτος.
Πάντως, αυτό το πρώτο δείγμα γραφής προοιωνίζει
μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέχεια για την νεαρή συγγραφέα. Δεν μένει λοιπόν παρά
να περιμένουμε με ενδιαφέρον το δεύτερο βιβλίο της σειράς .